کیت سنجش نیتریک اکساید ( روش گریس)

الف) مقدمه

گونه‌های فعال نیتروژن (RNS) و گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) با همکاری یکدیگر باعث آسیب به سلول می‌شوند که به نوبه خود باعث انواع بیماریها می‌شود. RNS به گروهی از مولکولها گفته می‌شود که از نیتریک اکساید (NO) و آنیون سوپراکسید (O₂^-) که به ترتیب توسط آنزیم‌های نیتریک‌اکساید‌سنتاز ( NOS) و NADPH اکسیداز تولید می‌شوند، مشتق می‌شوند.

NO از اسیدآمینه آرژینین توسط آنزیم نیتریک‌اکساید سنتاز به کمک O₂ و NADPH₂ تولید می‌شود. به طور کلی 4 نوع آنزیم نیتریک ‌اکساید سنتاز وجود دارد، که شامل nNOS (ایزوزیم بافت عصبی و عضلانی)، iNOS (ایزوزیم سیستم ایمنی و قلبی عروقی)، eNOS (ایزوزیم اندوتلیومی) و bNOS (ایزوزیم باکتریایی) می‌باشند.

به علاوه، نیتریک اکساید بهعنوان مولکول افکتور و پیامبر فیزیولوژیک در بسیاری از سیستم‌های زیستی از جمله بافت‌های ایمنی، عصبی و سیستم قلبی عروقی و نیز به عنوان یک میانجی در بیماری‌های متعددی از جمله بیماری‌های عروقی، دیابت، ایسکمی کلیوی، سرطان و بیماری‌های التهابی نقش ایفا می کند. لذا، به دلیل نقش‌ NO در‌ سیستم‌های فوق سنجش مقدار آن در بافت‌ها و مایعات زیستی اهمیت زیادی دارد. علیرغم این، به دلیل طول عمر بسیار ناپایدار آن، کمّی‌سازی مستقیم آن در سیستمها و روش‌های تشخیصی ممکن نیست. بنابراین رایجترین روش اندازهگیری آن سنجش نیتریت (فرآورده نهایی اکسید شده آن) می‌باشد. برای سنجش تشکیل NO، میزان نیتریت (NO₂^–) که یکی از دو فرآورده NO می‌باشد، را اندازهگیری می‌کنند. این مولکول برخلاف NO، پایدار و غیرفرار می‌باشد. این روش برای اولین بار توسط گریس (Griess) ارائه شد و به همین دلیل به تست گریس نیز معروف است.

کیت سنجش NO بر اساس واکنش زیر است که در آن NO₂^–با سولفانیل‌آمید و N-1- نفتیل اتیلن دی آمین دی کلراید (NED) در شرایط اسیدی (فسفریک اسید) واکنش داده و مطابق شکل زیر ترکیب آزو تولید می‌کند.

کیت آرسام فرا زیست NO₂^– را در بسیاری از انواع سیستم‌ها و مایعات بیولوژیک از قبیل پلاسما، سرم، ادرار، محیط کشت سلول و بافت تشخیص می‌دهد. حساسیت کیت حاضرµM 15/0 یا nmol/ml 15/0 می‌باشد.

ب) محتویات کیت